ختم قرآن و اثرات شگفت انگیز آن
قرآن کتاب آسمانی ما مسلمانان و معجزه پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد (ص) می باشد. در دین مبین اسلام به خواندن و تلاوت قرآن کریم تاکید فراوانی شده‌است به طوریکه در ماه مبارک رمضان که ماه قرآن و بهار آن است تلاوت یک آیه از آن برابر با ختم یک قرآن کامل به حساب می آید. این کتاب مقدس دارای مفاهیم انسانی والایی است و به مردم شیوه درست زندگی کردن را می‌آموزد. خداوند بلندمرتبه نمونه ها و داستان هایی را از سرگذشت اقوام ومردمانی که در دورانهای گذشته زندگی می کرده اند دراین کتاب آسمانی آورده‌است تا ما از سرنوشت آنها عبرت بگیریم و مسیر درستی را برای رسیدن به زندگی جاودانی و ابدی در دنیای باقی برای خود برگزینیم.
فضایل قرآن خواندن در احادیث
از معصومین علیهم السلام و بزرگان دین سفارش های زیادی در مورد فواید خواندن قرآن به ما رسیده‌است.
قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله – : یا سلمان علیک بقراءة القرآن فان قراءته کفارة للذنوب و ستر من النار، و امان من العذاب و یکتب المن یقرأه بکل آیه ثواب مائه شهید … .
پیامبر اکرم – صلّی الله علیه و آله – فرمود: ای سلمان بر تو باد تلاوت قرآن، به درستی که تلاوت قرآن کفاره است برای گناهان و حجاب از آتش و امان از عذاب است و برای کسی که قرآن می خواند به ازای هر آیه ثواب صد شهید نوشته می شود. «بحار الأنوار، ج ۹۲، ص ۱۷»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: برای قاری قرآن به ازای هر حرفی که در نماز در حالت ایستاده می خواند صد حسنه و در حالت نشسته خواندن ۵۰ حسنه و در حالت طهارت در غیر نماز خواندن ۲۵ حسنه و بدون طهارت خواندن ۱۰ حسنه داده می شود.«عده الداعی، ص ۲۱۲»
در فضلیت خواندن برخی سوره‌ها، حضرت زهرا سلام الله علیها می‌فرمایند:(“هر کس سوره‌های حدید، واقعه و الرحمن را بخواند اهل بهشت است”). (عوالم العلوم و المعارف، مستدرک حضرت زهرا)
همچنین بخوانید: فضیلت و خواص خواندن قرآن دسترسی سریع به بخش های مقاله
امام حسین (علیه السلام) در حدیثی فرمودند : (“ختم قرآن در شب موجب درود ملائکه و ختم آن در صبح موجب صلوات و درود ملائکه حافظ انسان می باشد. نیز دعای او مستحاب است و برای او بهتر است از این که بین زمین تا آسمان مال داشته باشد.
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: بر شما است تلاوت قرآن؛ به درستی که درجات بهشت به تعداد آیات قرآن است، پس زمانی که روز قیامت شود به قاری قرآن گفته می شود، قرآن بخوان و بالا برو.«وسائل الشیعه، ج ۲، ص ۸۴۲»
ثواب اهدای ختم قرآن
اهدای ثواب قرائت قرآن به روح عظیم الشان پیامبر اسلام (ص) و ارواح مطهر ائمه معصومین (ع) وبه ارواح مومنین و مومنات (چه زنده و چه مرده) مستحب است. علی بن مغیره می گوید، به امام کاظم علیه السلام گفتم : پدرم در یک ماه رمضان گاهی تا چهل ختم قرآن داشت. من نیز مانند او عمل کرده‌ام. و وقتی که عید فطر می‌شود ثواب آنها را به پیامبر و امامان اهدا می‌کنم. حضرت فرمود: در روز قیامت تو با آنان خواهی بود.
روش‌های ختم قرآن
معمولا قرآن را می‌توان با دو روش خواند:
- به صورت فردی
- گروهی
روش فردی
در این شیوه فرد به تنهایی نیت کرده و شروع به ختم قرآن می‌کند.
روش گروهی
در این صورت افراد دور هم جمع می‌شوند و با نیت قلبی که هر فرد دارد، هر شخص یک جز را می‌خواند. مانند زمانی که برای مراسم ختم، نزدیکان و اعضای خانواده متوفی برای شادی روح متوفی قرآن می‌خوانند.
شما می‌توانید برای مجالس خود قرآن‌های تولیدی عرفانی در رنگ‌ها و سایزهای گوناگون را به صورت کلی و جزئی از طریق سایت سفارش دهید.
بهترین زمان برای خواندن
از بهترین زمانها برای انجام این عمل پر فضیلت، ماه مبارک رمضان , روز عرفه، روزهای پنج شنبه و جمعه و دوشنبه است. همچنین دهه‌ی پایانی ماه مبارک رمضان و دهه‌ی اول ذی الحجه از زمانهایی است که خواندن قرآن در این ایام سفارش زیادی شده است.
طریقه ختم قرآن
در آداب ختم قرآن روایات زیادی آورده‌اند :
مستحب است سوره حمد و پنج آیه اول سوره بقره را پس از ختم قرآن بخوانیم.
همچنین در حدیثی آمده‌است که اگر حاجیان در مکه قرآن ختم کنند، تا قبل از مرگ، جایگاه خود را در بهشت تضمین می‌کنند و حضرت محمد صلوات الله علیه را می‌بیند.
همگام قرائت قرآن به معنای آیات نیز توجه کنید. از امام رضا (علیه السلام) نقل کرده‌اند که فرمودند : من می‌توانم قرآن را در سه روز ختم کنم اما این کار را انجام نمی‌دهم تا در آیات قرآن تدبر کنم.
شما می‌توانید «ثواب قرائت» را به پیشگاه پیامبران، امامان (علیهم السلام)، شهیدان و امواتِ اهل ایمان هدیه و تقدیم کنید.
موارد بیشتر: آیت الکرسی: 6 خاصیت شگفت انگیز آن
دعای پایانی
از امام صادق (علیه السلام) روایت شده‌است که ایشان پس از پایان تلاوت قرآن این دعا را می‌خواندند.
موارد بیشتر: زیارت اهل قبور در مکتب اهل بیت
ختم قرآن در مراسم ترحیم
پس از فوت یک مسلمان، اطرافیان و نزدیکان متوفی برای آرامش و شادی روح وی شروع به ختم و دور کردن کامل قرآن کریم می‌کنند. هر فرد شرکت‌کننده در مراسم، یک یا چند جزء را به نیت متوفی می‌خواند و بدین ترتیب در مراسم چندین بار قرآن ختم می‌شود.
بعضی معتقدند علت نام‌گذاری مراسم ختم، ریشه در همین جمع شدن افراد دور همدیگر و تلاش برای دور کردن قرآن است.
ثواب ختم قرآن برای متوفی
- از پیامبر اکرم (صلوات الله علیه و آله) نقل می‌شود: «مردگانتان که در قبرها آرمیده‌اند را از یاد نبرید. مردگان شما، امید به احسان شما دارند. مردگان شما زندانی هستند و به کارهای نیک شما رغبت دارند. آنها خود، قدرت انجام کاری را ندارند، شما صدقه و دعائی به آنها هدیه کنید.»
- حضرت امام صادق (علیه السلام) می‌فرمایند:«مرده به خاطر طلب رحمت و آمرزشی که برای او می‌شود شادمان می‌گردد، همان گونه که زنده بوسیله هدیه‌ای که به او می‌دهند، خوشحال می‌گردد.»
دستۀ دوم روایاتی است که آثار قرائت قرآن برای اموات را بیان می‌کند؛ مانند این روایت که حضرت امام رضا (علیه السلام) فرمودند:«هر که قبر مؤمنی را زیارت کند و در کنار آن هفت مرتبه إنّا انزلناه بخواند، خداوند او را با صاحب قبر می‌آمرزد.»
پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) هنگام ختم قرآن، این دعا را زمزمه می‌نمود:
أَللهمَّ ارْحَمْنی بِالقرآنِ وَاجْعَلْهُ لی اِماماً وَ نُوراً وَ هُدًی وَ رَحْمَةً.
أَللهمَّ ذَکِّرْنی مِنهُ ما نَسیتُ وَ عَلِّمْنی مِنهُ ما جَهِلْتُ،
وَارْزُقْنی تِلاوَتَهُ آناءَ اللَّیلِ وَالنَّهارِ، وَاجْعَلْهُ حُجَّةً لی یارَبَّ العالمینَ.
خدایا! به حُرمت قرآن بر من رحم کن و آن را راهنما، نور، رستگاری و رحمت برایم قرار ده.
خدایا! مرا به آنچه که فراموش کرده ام، متذکّر ساز، و آنچه را که نمی دانم، بر من بیاموز،
و در ساعات روز و شب تلاوت آن را نصیبم گردان، و آن را حجّت و دلیلم قرار بده، ای پروردگار جهانیان.*
* حُذَیفه می گوید: من با پیامبر(ص) نماز می‌خواندم، سوره بقره را شروع کرد. بعد از اتمام بقره، این دعا را خواند. (قرآن و آداب تلاوت آن، ص 43 و 44)
خلاصه کلام
ختم قرآن فواید مادی و معنوی بسیاری برای انسان دارد. این عمل پر فضیلت را می‌توان به صورت فردی یا گروهی انجام داد. همچنین در احادیث بسیاری، امامان و معصومین به خواندن آن توصیه نموده‌اند و به همین منظور بهتر است در برنامه روزانه خود زمانی را برای آن قرار دهید.
