وضو جبیره چیست؟ آشنایی با احکام وضو جبیره
وضو جَبیره‌ای درواقع یک نوع از وضو میباشد. اگر قسمتی از اعضا بدن زخم شده باشد و یا دچار مشکلی باشد که نتوان آن را خیس کرد و مسح کشید میتوان از این نوع وضو استفاده کرد به طوری که، همان مراحل وضو معمولی را انجام خواهید داد و بر روی محل زخم و یا مکانی که نمیتوان آن را خیس کرد، دست خیس بر جبیره کشید. به پارچه یا هر چیز دیگری که بر روی محل زخم بسته میشود جبیره گفته میشود از همین رو نام این وضو، وضو جبیره گفته شده است و یا به دلیل این که وضوگیرنده دست خیس بر جبیره می کشد به این وضو جبیره‌ای گفته میشود.
دسترسی سریع به بخش های مقاله
احکام انجام وضو جبیره
احتمالا این سوال برای شما نیز پیش آمده است که چه زمانی میتوانیم از وضو جبیره ایی استفاده کنیم؟ وضوی جبیره‌ای تنها در صورتی جایز است که باز کردن محل زخم کار دشواری باشد و یا ضرر داشته باشد و یا امکان ریختن آب به طور مستقیم بر روی آن قسمت نباشد.
گاهی اوقات که تیمم واجب میشود وضو لازم نیست؛ از جمله مواقعی که زمان قضا شدن نماز بسیار اندک باشد و وضو گرفتن باعث قضا شدن بخشی یا تمام نماز شود. همچنین در جایی که آب در دسترس نباشد و یا آب برای بدن ضرر داشته باشد، تیمم جایگزین وضو می‌گردد. کسی که غسل جنابت نیز کرده باشد نیازی به گرفتن وضو و حتی تیمم هم ندارد و میتواند نماز خود را به پا دارد.
وضو با دست شکسته
احتمالا این سوال هم برای شما پیش آمده باشد که اگر دستی شکسته باشد و در داخل گچ باشد و یا زخم باشد و مشکل داشته باشد چه باید کرد مخصوصا آنکه اگر این مشکل برای دست راست پیش آمده باشد. آیت الله بهجت در این مورد بیان کرده اند که: با دست چپ صورت خود را بشوید و دست راست را هم جبیره کند و دست چپ را از بالا به پایین زیر شیر بگیرد که شسته شود و مسح ها را هم با دست چپ انجام دهد و بنا بر احتیاط واجب، تیمم هم کند. (توضیح المسائل مراجع، م 330، استفتائات آیت الله بهجت) به غیر از آن آیت الله سیستانی، صافی، فاضل و نوری نیز به انجام وضو جبیره اشاره کرده اند.
مهم ترین احکام وضو و غسل جبیره در توضیح المسائل
انجام وضو و غسل جیبره دارای احکام خاصی میباشد که باید آن را به طور دقیق درنظر گرفت. موارد زیر برخی از مهم ترین احکام وضو جبیره میباشد:
1. اگر در یکی از جاهای وضو زخم یا دمل یا شکستگی باشد، چنانچه روی آن باز است و آب برای آن ضرر ندارد، باید به طور معمول وضو گرفت.
2. اگر انسان برای مرضی که در چشم اوست موی چشم خود را بچسباند، باید وضو و غسل را جبیره‌ای انجام دهد، و به منظور احتیاط نیز انجام تیمم توصیه شده است.
3. هنگامی که قسمتی از بدن زخم باشد که آب رسیدن به آن ضرر داشته باشد و دور آن نیز با چیزی پوشانده نشده باشد، همینکه اطراف آن شسته شود کفایت میکند، اما اگر ریختن آب به روی زخم ضرری ندارد، بهتر آن است که دست تر بر آن بکشد و بعد با قرار دادن پارچه بر روی آن پارچه را نیز خیس کنند.
اگر این مقدار هم ضرر دارد یا زخم نجس است و نمی شود آب کشید، باید اطراف زخم را از بالا به پایین بشویید و بنابر احتیاط مستحب پارچه پاکی روی زخم بگذارید و دست تر روی آن بکشید. اگر نمیتوانید بر روی زخم پازچه بگذارید شستن اطراف آن کفایت میکند و نیازی به تیمم نیست.
4. اگر زخم یا دمل یا شکستگی در جلوی سر یا روی پاها است و روی آن باز است و قادر به خیس کردن آن نیستید، بایستی یک پارچه تمیز بر روی آن قرار دهید و با خیسی و آب مانده در دست بر روی آن مسح کشید و بنابر احتیاط مستحب تیمم هم بنمایید؛ چناچه امکان قرار دادن پارچه نیز وجود نداشته باشد باید تیمم انجام شود.
5. چنانچه در قسمتی از بدن چیزی چسبیده باشد که جدا کردن آن ممکن نباشد، یا سختی آن قابل تحمل نباشد، گرفتن وضو جبیره سفارش شده است.
6. اگر در صورت یا دستها چند جبیره باشد، باید بین آنها را بشویید. همچنین اگر جبیره ها در سر یا روی پاها باشد، باید بین آنها را مسح کنید. دستور العمل جبیره تنها برای قسمت هایی که در آن جبیره قرار دارد باید انجام شود.
7. چنانچه زخم و شکستگی وجود ندارد، ولی به دلایل دیگری رسیدن آن به آن مشکل دارد، باید تیمم کند و گرفتن وضو جبیره هم به منظور احتیاط توصیه شده است، ولی اگر برای مقداری از دست و صورت ضرر دارد چنانچه اطراف آن را بشویید کافی بودن بعید نیست، اما به منظور احتیاط انجام تیمم نیز نباید فراموش شود.
8. اگر جبیره نجس باشد به طوری که نتوان بر روی آن دست تر کشید و آن را خیس کرد، باید پارچه ایی که جبیره حساب شود و پاک باشد، روی آن قرار داد و دست تر روی آن بکشید، اگر این کار نیز ممکن نیست حتما به منطور اطمینان تیمم انجام شود.
9. اگر جبیره در تمام قسمت هایی باشد که مورد نیاز برای وضو است، آنگاه وضو جبیره مجاز نیست و باید تیمم انجام شود.
10. کسی که شک دارد که تیمم را انجام دهد یا وضوی جبیره ای، به منظور احتیاط لازم است که هر دو را بجا آورد.
11. نماز هایی که با وضوی جبیره ای خوانده میشود، صحیح و بدون مشکل هستند ولی پس از آن که مشکلش بر طرف شد، برای نمازهای بعد نیز نیازی به وضو ندارد، ولی اگر برای آنکه نمی دانسته تکلیفش جبیره است یا تیمم هر دو را انجام داده باشد، باید برای نمازهای بعد وضو بگیرد.
12. اگر کسی با وضو جبیره یا غسل جبیره نماز بخواند و بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف نمی شود، میتواند نماز خود را در اول وقت بخواند. ولی اگر امید دارد که تا آخر وقت عذر او برطرف شود، توصیه شده است که به منظور احتیاط صبر کند و اگر عذر او برطرف نشد در آخر وقت میتواند نماز را با وضو یا غسل جبیره ای بجا آورد و از آثار و برکات نماز به بهره مند شود.
13. کسی که کف دست و یا انگشتانش جبیره دارد و با دست تر بر روی آن کشیده است می توانید سر و پا را با همان رطوبت مسح کنید یا از دیگر قسمت های وضو رطوبت بگیرید و سپس بکشید.
