آیا حجاب فقط در دین اسلام است؟

نحوه پوشش و حجاب زنان در دیگر ادیان چیست؟ آیا بحث حجاب در دین های دیگر نیز اجباری است؟ همانطور که نماز در ادیان مختلف اهمیت بسیاری دارد و آثار خواندن نماز در زندگی نمایان است، حجاب نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. پوشش و عفاف از آن جهت که یک امر فطری است و برای حیات اجتماعی انسان ضرورت دارد، در تمام ادیان و مذهب های مختلف داشتن حجاب امری ضروری محسوب میشود و تمام اقراد باید به آن پایبند باشند زیرا حیا و لزوم پوشش به طور طبیعی در انسان به ودیعت نهاده شده و احکام و دستورهای الهی که در ادیان مختلف بیان شده است برگرفته از فطرت انسانی میباشد. در ادامه این مقاله از مجموعه عرفانی به بررسی بحث حجاب در برخی ادیان مهم پرداخته خواهد شد.

روایات و سخنان بزرگان دین

حجاب و رعایت پوشش ظاهری تنها مخصوص زنان نیست و مردان نیز موظف به رعایت کردن آن هستند. روایات و سخنان بسیاری از بزرگان و علما دین در مورد بحث حجاب و رعایت آن هم برای مردان و هم برای زنان بیان شده است که نشانه اهمیت این موضوع در ادیان مختلف میباشد. در ادامه به برخی از مهم ترین این روایت اشاره کرده ایم.

در روایتی در مورد اهمیت این موضوع بیان شده است که نمایان کردن تمام بدن برای زوج رواست و سر و گردن را می توان در برابر پسر و برادر آشکار کرد، اما در برابر نا محرم باید از چهار پوشش استفاده کرد: پیراهن (درع)، روسری (خمار)، پوششی وسیع تر از روسری که بر روی سینه می افتد (جلباب) و چادر (ازار) (طبرسی،1415، جامع البیان عن تأویل القرآن: طریحی، 1403، مجمع البحرین، ج 7، ص 271).

همچنین گفته شده است یکی از یاران رسول خدا بیان کرده است که روزی نشسته بودم و لباسم کنار رفت و ران پایم پیدا شد. پیامبر که در حال عبور بودند، به من گفتند: ران خود را بپوشان که جزء عورت است (الشیبانی، 241، مسند احمدبن حنبل).

امام علی(ع») فرموده اند: پوشیده و محفوظ داشتن زن موجب افزایش آسایش د زیبایی او میشود (انصاری و آمدی، غررالحکم و دررالکلم، 1386، ح 5820). همچنین آن حضرت در ادامه مبحث حجاب بیان کرده اند: وقتی کسی عریان شود، شیطان به او نظر می اندازد و در او طمع می کند، پس خود را بپوشانید (طوسی،1341، تهذیب الاحکام).

حجاب در مسیحیت

در دین مسیحیت قرون اولیه تجرّد را، دوران مقدسی می شمارند. این نکته قابل توجه است که اکنون مسیحیت، ازدواج را برای تمام مسیحیان مقدس می شمرد و این کار تنها برای پاپ و اسقف های کلیسا ممنوع شده است. بنابراین مسیحیت، برای از بین بردن زمینۀ هرگونه تحریک و تهییج، زنان را به صورت شدیدتری به رعایت کامل پوشش و دوری از هرگونه آرایش و تزیین فراخواند. با توجه به نوشته های قدیمی و تاریخی در این فرقه استفاده از چادر و روبند، برای تمام افراد لازم میباشد و در اعیاد نیز کسی آن را کنار نمی گذاشت، بلکه با طلا و نقره و پارچه های زربفت آن را تزیین می کردند و همچنین در تفریحات و گردشگری هایی که دور از چشم نامحرم انجام میشود نیز با حجب و حیا شرکت میکنند.

افزون بر موارد پیشین، «عهد جدید» نیز لزوم پوشاندن موی سر، به ویژه در مراسم عبادی (انجیل، رسالۀ اول پولس رسول به قرنتیان، باب یازدهم، فقرۀ 1 – 17)، رعایت سکوت به ویژه در مراسم های کلیسا (همان، باب چهاردهم، فقرۀ 36ـ34)، با وقار و امین بودن زن (انجیل، رسالۀ پولس رسول به تیموتاؤس، باب سوم، فقرۀ 11) و نهی از نگاه ناپاک به بیگانگان را خاطرنشان کرده، و به این نکته اشاره کرده است که: شخصی که حس شهوت نسبت به زنی داشته باشد، همان دم، در دل خود با او زنا کرده است. پس اگر چشم راستت، تو را بلغزاند، قلعش کن و از خود دور انداز؛ اگر عضوی از اعضا بدنت از بین برود بهتر است از آنکه تمام بدنت در جهنم افکنده شود (انجیل متی، باب اول، فقرۀ 28 – 30 و باب هجدهم، فقرۀ 8 – 10).

حجاب در دین یهود

حجاب سخت زنان یهودی بسیار شناخته شده است و اکثر مورخان در مورد آن سخن گفته اند. ویل دورانت در این باره بیان کرده اند: گفت وگوی علنی میان ذکور و اُناث، حتّی بین زن و شوهر از طرف فقهای دین ممنوع شده بود و زنان را به مدرسه نمی فرستادند و در خصوص آنها کسب اندکی علم را خطرناک می شمردند. دیده شدن موی سر در بین بانوان خلافی به حساب می آمد که انجام آن منجر به طلاف همسر او میشد. زندگی جنسی آنان، علی رغمِ تعدد زوجات، به شکل عجیبی بدون هرگونه خلاف و سرپیچی از دستورات دینی میباشد.

زنان آنان، دوشیزگانی محجوب، همسرانی کوشا، مادرانی پُرزا و امین بودند و با توجه به اینکه ازدواج آنها در سن پایین اتفاق می افتاد، فحشا به حداقل تخفیف پیدا می کرد (محمدی آشتیانی، 1389). رعایت نکردن حجاب طبق سبب نزول عذاب خواهد شد به طوری که خداوند نیز در این باره بیان کرده اند: از این جهت که زنان صهیون متکبرند و با گردن افراشته و غمزات چشم راه می روند و به ناز می خرامند و به پای های خویش خلخال ها را به صدا می آورند، خداوند فَرْق سر زنان صهیون را کلْ خواهد کرد و خداوند عورت ایشان را برهنه خواهد نمود و در آن روز، خداوند زینت خلخال ها و پیشانی بندها و هلال ها را دور خواهد کرد و گوشوارها و دستبندها و روبندها را و دستارها و زنجیرها و کمربندها و عطردان ها و تعویذها را و انگشترها و حلقه های بینی را و زخوت نفیسه و رداها و شال ها و کیسه ها را و آینه ها و کتان نازک و عمامه ها و برقع ها را و واقع می شود که به عوض عطریات، عفونت خواهد شد و به عوض کمربند، ریسمان و به عوض موی های بافته، کلی و به عوض سینه بند، زنّار پلاس و به عوض زیبایی، سوختگی خواهد بود. مردانت به شمشیر و شجاعت در جنگ خواهند افتاد و دروازه های وی، ناله و ماتم خواهند کرد و او خراب شده، بر زمین خواهد نشست (تورات، کتاب اشعیاء نبی، باب سوم، فقرۀ 16 – 26).

رعایت حجاب در دین زرتشت

در زمان بعثت زرتشت و قبل و بعد از آن، زنان ایرانی تنها کسانی بودند که حجای کاملی داشتند. برابر متون تاریخی، در همۀ آن زمان ها دیده نشدن موی سر و پوشیدن لباس های بلند و همچنین استفاده از چادر رواج بسیاری داشته است و زنان هرچند با آزادی در محیط بیرون خانه رفت و آمد می کردند و همپای مردان به کار می پرداختند، اما تمام این کارهای همراه با رعایت کامل حجاب ظاهری و دوری از هرگونه بحث فساد انگیز بوده است. جایگاه فرهنگی پوشش در میان زنان نجیب ایران زمین به گونه ای است که در دوران سلطۀ کامل شاهان، زمانی که خشایارشاه دستور حضور بدون پوشش در بزم را به ملکه وشی داد تا حاضران، زیبایی اندام او را بنگرند، وی از انجام دستور پادشاه سرپیچی کرد و به خاطر این سرپیچی به حکم دادوَران، عنوان ملکۀ ایران را از دست داد (قائم مقامی، 1356، ص106).