احترام به پدر و مادر: اهمیت احترام به والدین در روایات

افزایش طول عمر

امام باقر(علیه السلام) در این خصوص بیان کرده اند: هر فردی که دوست دارد عمرش زیاد شود و روزی خود را زیاد کند، پس بر او واجب است که احترام به پدر و مادر را در دستور کار خود قرار بدهد. (میزان الحکمه، باب الاحسان الی الوالدین؛ بحارالأنوار، ج ۷۱، ص۸۱) همچنین ایشان در ادامه فرموده اند: شیعه ما نیست، جز کسانی که از خداوند و دستوراتش پیروی کنند، و خصوصیاتی که سبب شناخت شیعه میشود، تواضع، افتادگی، ادای امانت، ذکر فراوان، روزه گرفتن، نماز خواندن و احترام به پدر و مادر میباشد.

در روایت دیگری به نقل از عنان بن سریر به ای نکته اشاره شده است که: با میسر نزد امام صادق(علیه السلام) بودیم. در مورد صله رحم صحبت میکردیم. حضرت فرمود: ای میسر! اجلت بیش از یک دفعه رسید، به دستور خداوند این امر به تاخیر افتاده است، دلیل آن هم این بود که صله رحم می‌کردی. همچنین اگر قصد داری عمرت زیاد شود، احترام به پدر و مادر خود را فراموش نکن.

در امان ماندن از آتش

یکی دیگر از آثار احترام به پدر و مادر در امان ماندن از آتش است به طوری که گفته شده است شخصی به امام صادق(علیه السلام) عرض کرد: «پدرم به حدّی پیر و ناتوان شده که او را برای قضای حاجت، حمل می‌کنم و می‌برم. امام صادق(علیه السلام) فرمود: اگر قدرت داری، خودت این کار را انجام بده و خودت بر دهان او غذا بگذار تا این عمل، سپر آتش فردایت باشد و راه بهشت برای تو همواره شود. همچنین به گفته ایشان احترام به پدر و مادر سبب این میشود تا فرزندان شما نیز در آینده به شما احترام بگذارند.

احترام به پدر و مادر و برآورده شدن دعا

امام صادق(علیه السلام) در باب فضایل احترام گذاشتن به پدر و مادر میفرمایند: ثلاث دعوات لایحجبن عن الله تعالی: دعاء الوالد لولده اذا برّه. سه دعاست که رد نمی‌شود و یکی، دعای پدر برای فرزندش است، هنگامی که فرزند به والدین خود نیکی کرده باشد.

دفع فقر

امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید:… فلیکن بوالدیه بارّاً فاذا کان کذلک لم یصبه فی حیاته فقرا أبداً. هر فردی که دوست دارد پروردگار بزرگ، سکرات مرگ را بر او آسان گرداند، احترام به پدر و مادر خود را فراموش نکند که در این هنگام، هرگز دچار فقر در زندگی نخواهد شد و سبب افزایش رزق و روزی فرد است.

احترام به پدر و مادر سبب ورود به بهشت میشود

امام صادق(علیه السلام) فرموده است: قال یأتی یوم القیامه شی ء مثل الکبه فیدفع فی ظهر المؤمن فیدخله الجّنه، فیقال: هذا البرّ. (اصول کافی، ج ۲(باب البرّ بالوالدین)، ص ۱۵۸) روز قیامت، سپری محافظ آنها خواهد شد و در بهشت بر سر مؤمن افکنده گردد و او را داخل بهشت می‌کند و گفته می‌شود که این، دلیلی ندارد به جز آنکه احترام به والدین خود را فراموش نکرده اند.

در حدیثی دیگری از امام باقر(علیه السلام) نیز بیان شده است: أربع من کنّ فیه بنی اللّه له بیتاً فی الجنّه: من آوی الیتیم، و رحم الضعیف و أشفق علی والدیه، و رفق بمملوکه. (الخصال، شیخ صدوق، ج۱ص۲۱۱ح۴۶)

چهار دسته از افراد هستند که اگر این خصوصیات را داشته باشند خداوند بزرگ برای آنها در بهشت مکانی در نظر خواهد گرفت:

1. کسی که یتیمی را پناه دهد؛
2. به ضعیف ترحّم کند؛
3. به پدر و مادر، مهربان باشد؛
4.  با مملوک خود مهربان باشد و با او مدارا کند.

در آیات قرآن و روایات ائمّه معصومین (علیهم السلام)، تمام کارها و اعمالی که راه ورود به بهشت را آسان میسازد و او را در جایگاهی رفیع قرار می‌دهد، کاملاً مشخّص شده است که البته ما درصدد بررسی همه این صفات نیستیم؛ ولی به مناسبت، اوصافی را بیان می‌کنیم تا با عمل به آنها، از جمله کسانی باشیم که از این نعمت جاوید خداوند، بهره مندند.

در روایتی بیان شده است: وقتی حضرت موسی با پروردگارش مناجات می‌کرد، مردی را دید که مناجات می‌کند. حضرت موسی به مقام و درجه او غبطه خورد. بیان کرده اند: «پروردگارا! چطور بنده ات به این مقام رساندی؟». فرمود: ای موسی! این فرد نیکی و احترام به پدر و مادر خویش را رعایت میکرد.