تعریف دنیای آخرت: ارتباط دنیا و آخرت

توجه به مسائل آخرت و معاد و نتیجه اعمال از مسائلی است که باعث جهت گیری حیات آدمی میشود و میتواند در زندگی انسان تاثیر گذار باشد. به طوری که غفلت از آن سبب فرسودگى و بى حاصلى زندگى مى شود. از جمله مهم ترین تعالیم ملکوتى انبیاء(علیهم السلام) اشاره و توجه بسیار به ارتباط بین دنیا و آخرت است و کسانی که ایمان آورده اند با عمل خود و عاقبت اندیشی موجب سعادت در آخرت خواهند شد. در ادامه این مقاله به تعریف دنیای آخرت و بررسی مفهوم آن خواهیم پرداخت.

معنی لغوی دنیای آخرت

معنای لغت در آخرت، دیگری و پسین میباشد که در اینجا به دنیای دیگر اشاره دارد که پس از دنیا این دعا پدید می‌آید. در قرآن کریم نیز از دنیای پس از مرگ با همین نام آخرت و بدون حرف اضافه حدود 104 مرتبه یاد شده است؛ اما گاه تعبیرهایی چون «دارالآخره» (سرای دیگر) و «یوم‌الآخر» (روز دیگر) برای جهان آخرت استفاده شده است. تهیه و استفاده از لباس آخرت (خلعت) نیز توصیه شده است و در بسیاری سخنان توصیه به استفاده و تهیه آن شده است. فروشگاه تولیدی عرفانی ارائه دهنده خلعت کامل آخرت با قیمت منصفانه میباشد که به راحتی میتوانید از آن به هر تعداد دلخواه خریداری کنید.

مفهوم دنیای آخرت

آخِرَت دنیایی که انسان ها پس از مرگ وارد آن میشوند. آخرت در برابر زندگی دنیا قرار دارد. باور داشتن و اعتقاد به دنیای آخرت یکی از اصول اسلام محسوب میشود و هر کس آن را قبول نداشته باشد مسلمان نیست. در قرآن نیز به این موضوع اهمیت بسیاری داده شده است به طوری که گفته میشود حدود یک سوم از قرآن به این موضوع اشاره شده است و یکی از دلایل ظهور پیامبران نیز، رساندن همین مطلب به مردم بوده است.

در بسیاری از کتاب های مسلمانان نیز از معاد به عنوان دنیای آخرت یاد شده است و دلایل نقلی و عقلی‌ای برای اثبات آن مطرح شده است. بسیاری از علما و بزرگان دین نیز با توجه به معنی آیات قرآن، آخرت را جهانی کاملاً متفاوت با دنیا می‌دانند و ویژگی‌هایی برای آن بیان می‌کنند؛ از مهم ترین ویژگی هایی که میتوان از آیات قرآن فهمید میتوان به: جاودانگی، تفکیک نیکوکاران از بدکاران، دیدن نتیجه اعمال و بهره‌مندی از نعمت‌ها بر اساس شایستگی اشاره کرد. درمورد دنیای آخرت برخی از علما اعتقاد دارند که جهان آخرت پس از پایان زندگی انسان آغاز میشود اما برخی دیگر نیز بر این باورند که هم اکنون وجود دارد و بر دنیای انسان احاطه دارد.

حقیقت وجود دنیای پس از مرگ

اعتقاد به آخرت از اصول دین و شرط مسلمانی است؛ در دین اسلام کسی که به دنیای آخرت ایمان نداشته باشد مسلمان نیست. به‌گفته مرتضی مطهری، مهم‌ترین آموزه‌ای که همه پیامبران پس از توحید، مردم را به آن دعوت کرده‌اند، ایمان به عالم آخرت بوده است. از محمدتقی مصباح یزدی نیز بیان شده است که، بیش از یک‌سوم آیات قرآن به موضوع عالم آخرت و مفهوم آن پرداخته است. طبق آیات قرآن کریم نیز یکی از مهم ترین ارکان دعوت پیامبران اسلام، اعتقاد به دنیای پس از مرگ بوده است. اعتقاد به جهان پس از مرگ و نبوت و ایمان به خدا از سه رکن اصلی دین اسلام محسوب میشوند.

 در کتاب‌های کلامی مسلمانان از این موضوع با عنوان «اصل معاد» یاد شده است. برزخ، قیامت، صراط، حساب، شفاعت، بهشت و دوزخ از امور مربوط به آخرت‌ هستند که با توجه به معنی روایات قرآن و سخنان بزرگان و علما دین میتوان به این نتیجه رسید.

در برهان حکمت گفته می‌شود با حکمت خداوند سازگار نیست که حیات انسان را که امکان جاودانگی دارد، به زندگی دنیوی محدود کند؛ زیرا هدف از خلقت انسان این بوده است که به بیشترین کمال ممکن برسد و رسیدن به بیشترین کمال در دنیا محقق نمی‌شود؛ زیرا رسیدن به برخی از ارزش ها و کمالات در دنیا امکان پذیر و قابل مقایسه به جهان آخرت نیست. برخی از برهان هایی نیز برای اثبات دنیای آخرت گفته شده است به طور مثال: از آنجا که در این دنیا نیکوکاران و بدکاران پاداش و کیفر کارهای خود را آن‌چنان که در خور آنها است، نمی‌بینند، عدالت خدا باعث میشود تا جهان دیگری بنام جهان آخرت به وجود آید که در آن تمام انسان ها نتیجه اعمال خود را ببینند.

تفاوت آن با دنیا

همینطور که مرتضی مطهری بیان میکند در صدها آیه از قرآن موضوعات مرتبط با عالم آخرت، همچون عالم‌ پس از مرگ، روز قیامت، چگونگی محشورشدن مردگان، میزان، حساب، ضبط اعمال، بهشت و جهنم و جاودانگی عالم آخرت مطرح شده است.

در دنیای آخرت تمام انسان ها از ابتدای خلقت در آن زندگی میکنند. در آن، انسان‌ها یا‌ در سعادت مطلق‌اند و هرچه بخواهند برایشان فراهم است یا در بدبختی مطلق‌اند که چیزی جز آنچه بد می‌پندارند، نصیبشان نمی‌شود. اما در دنیا زندگی و مرگ، بهره‌مندی و محرومیت، بدبختی و سعادت، رنج و راحت، و غم و شادی با هم آمیخته است.

در ادامه به برخی ویژگی های این عالم که در آیات و احادیث قرآن اشاره شده است:

جاودانگی: عالم آخرت یک دنیای جاودانه و پایان ناپذیر میباشد. برای اثبات این قضیه میتوان به آیه ۳۴ سوره ق اشاره کرد که در آن به بهشتیان بشارت داده می‌شود: «امروز روز جاودانگی است.» همچنین در غررالحکم حضرت عل (ع) بیام کرده اند که: «دنیا تمام‌شدنی و آن ابدی است.»

جدایی نیکوکاران از بدکاران: دنیای آخرت جایی است که نیکوکاران را از سایر افراد جدا میکنند به طوری که در قرآن نیز اشاره شده است که: «و اى گناهکاران، امروز از بی‌گناهان‏ جدا شوید»؛ «کسانى که کفر ورزیدند، به‌سوى دوزخ گرد آورده خواهند شد، تا خدا ناپاک را از پاک جدا کند.» در این لحظه مومنان خوشحال خواهند بود که وارد بهشت میشوند و کافران ناراحت از ورود به جهنم: «کسانى که از پروردگارشان پروا داشته‌اند، گروه‌گروه به‌سوى بهشت سوق داده می‌شوند»؛ «و مجرمان را با حال تشنگى به‌سوى دوزخ می‌رانیم.»

رسیدن به نتیجه اعمال: در جهان آخرت نتیجه هررفتار و عملی که انجام داده اید را خواهید دید. قرآن کریم در این باره اشاره کرده است: «و نتیجه‏ کوشش او به‌زودى دیده خواهد شد. سپس هرچه تمام‌تر به وى پاداش می‌دهند»؛ «پس هرکه هم‌وزن ذرّه‌‏اى نیکى کند، نتیجه‏ آن را خواهد دید و هرکه هم‌وزن ذرّه‌‏اى بدى کند نتیجه‏ آن را خواهد دید.»

بهره‌مندی بر اساس شایستگی: در دنیای آخرت هرکس براساس شایستگی و استحقاقش از سعادتمند میشود چیزی که برخلاف دنیا میباشد. در حدیثی از امام علی(ع) آمده است: «دنیا براساس اتفاقات و عمل پیش میرود در صورتی که در عالم پس از مرگ براساس حق و شایستگی پیش میرود»

روایات قرآن درباب دنیای آخرت

در قرآن نیز به طور بسیار ویژه به محبث جهان آخرت پرداخته شده است و نشان از اهمیت بالای این موضوع میباشد. در ادامه به برخی از مهم ترین اشارات قرآن خواهیم پرداخت:

• «آیا میدانید زندگی دنیا تنها یک بازی و سرگرمی است و دنیای آخرت است که در آن جاودان خواهید شد»
• «دنیای آخرت را برای کسانی قرار داده ایم که به دنبال برتری جویی و فساد در دنیا نباشند»
• «بسیار از آن به یاد داشته باشید که باعث کم شدن گناهانتان خواهد شد»
• «دنیا مزرعه ایی است که مرحله برداشت آن در عالم پس از مرگ است»
• «کسانی که در طول روز به فکر آخرت خود باشند، خدا بی‌نیازی را در دلش جای می‌دهد و کارش راحت میشود و از دنیا نمیرود مگر آنکه روزی آن کامل شده باشد»